Gebelik (hamilelik) nedir?
Kadının yumurtasının döllenmesiyle gebelik meydana gelir. Bu döllenmiş yumurtanın 9 ay 10 günlük anne karnındaki serüvenine gebelik (hamilelik) denir.
Gebelik nasıl gerçekleşir?
Yumurtanın döllenmesi veya partenogenetik olarak uyarılmasıyla gebelik oluşur. Gebelik oluşması için, dişi hücresi olan kadının yumurtası spermleri kendine çekmek için bazı özel kimyasallar salgılmaktadır. Yumurtanın dış bölümünde fertizilin kimyasalı oluşur, ancak her yumurta kendi türüne uygun fertizilin maddesi salgılar.
Döllenme işlemi fallop tüplerinin üst kısmında gerçekleşir. Döllenme gerçekleşmesinin ardından birkaç gün sonra hücre her 12 ile 15 saatte bir bölünerek döl yatağına doğru hareket eder. Rahme ulaştığında yaklaşık 100 hücreden oluşmakta ve rahim duvarının yumuşak dokusuna yerleşmektedir. Yumurtanın bu serüveninden sonra hamilelik gerçekleşmiş olur.
Gebe kalmak için en ideal zaman
Gebe kalmak kadının ve erkeğin biyolojik durumuyla ilgilidir. Erkeğin sağlıklı sperm hücrelerine kadının da sağlıklı yumurtaya sahip olması gerekir. Yumurtlamadan sonraki 36 saat gebe kalmak için en ideal dönemlerdir.
Gebelik başlangıç tarihi nasıl bulunur?
Gebeliğin başlangıç tarihi son adet döneminin başlangıç tarihi olarak kabul edilir. Doğal gebelikte döllenme tarihinin tam olarak bilinmesi pek mümkün değildir. Dolayısıyla son adet tarihinin başlangıcında rahim içinde henüz yumurtlama dahi gerçekleşmemiştir. Ancak gebelik başlangıcı son adet tarihinin başlangıç tarihi olarak kabul edilir.
İVF veya diğer adıyla tüp bebek yöntemiyle gebelikte, başlangıç tarihi embriyo transfer tarihinin 16 gün öncesi olarak alınır.
Gebelik haftası hesaplama
Bazı aylar 30, bazıları 31 gün hatta şubatın da 28 gün olduğunu düşünürsek gebeliklerin durumunu haftayla ifade etmek bilimsel olarak daha isabetlidir. Hamile kadınlar bebeğin kaç aylık sorusuyla sıklıkla karşılaşsa da, doktorlar ay olarak değil hafta olarak doğum yapılacak günü hesaplarlar.
Genel kullanılan gebelik takviminde, son adet tarihinin başlangıç günü baz alınarak hesaplanır. Buradaki hesaplama aracında döllenme tarihi (gebe kalma tarihi) ile de hesaplama yapabilirsiniz. Döllenme tarihini bilemiyorsanız regl tarihinden 15 gün sonrasını girebilirsiniz.
Bebeğin doğum tarihi nasıl belirlenir?
Gebeliğin başlangıç tarihine 40 hafta (280 gün) eklenerek beklenilen doğumun tarihi hesaplanır.
Gebelik hesaplama uygulamamız hakkında bilgiler
Bu gebelik hesaplama hesaplama uygulamasında 5 farklı şekilde gebelik hesaplaması yapılabilir.
- Son adetin başlangıç tarihi ile hesaplama. Genellikle kullanılan gebelik haftası hesaplama yöntemi.
- Gebe kalma tarihi ile hesaplama. Eğer gebe kaldığınız tarihten eminseniz daha isabetli veriler için bunu seçebilirsiniz.
- Tüp bebek yöntemiyle yapılan doğumlar için yumurta toplama tarihiyle hesaplama.
- Tüp bebekte embriyo transfer tarihi ile hesaplama.
- Yine tüp bebek yönteminde blastokist transfer tarihiyle hesaplama yapabilirsiniz.
Hesaplama aracında gebelik takvimiyle birlikte hamileliğinize dair şu detayları da öğrenebilirsiniz.
- Diğer gebelik hesaplama uygulamalarında bulunmayan hamileliğinizin yüzde kaçını tamamladığınıza dair görsel grafik.
- Doğumun gerçekleşeceği tarihe kalan gün sayısını,
- Kaç haftalık gebe olduğunuzu,
- Gebe kalınan tahmini tarihi,
- Gebelik testinin doğru sonuç göstereceği zamanı,
- Bebeğin ilk kalp atışları ne zaman duyulmaya başlanıyor,
- Bebeğin cinsiyeti ne zaman belli oluyor,
- Bebek anne karnında ilk ne zaman hareket eder,
- Tahmini doğum yapacağınız tarih gibi gebeliğinize dair bilmeniz gereken önemli detayları öğrenebilirsiniz.
Burada sunduğum gebelik takvimi yaklaşık tahmini günlerdir ve büyük oranda doktorun size söylediği tarihlerle örtüşecektir. Bilimsel olarak takip edilmiş zaman aralıklarına göre, hamilelik döneminizde neler yaşadığınızı size basitleştirilmiş ve rahat anlaşılacak şekilde sunuyorum. Şu bilinmelidir ki doğumların yaklaşık %5'i tahmin edilen tarihlerde gerçekleşiyor. Her annenin yaşadığı gebelik hissi harikadır ve bebeğiniz ne zaman hazır olursa o zaman doğarak dünyanıza neşe ve mutluluk getirecektir.
Gebelik hesaplama sayfamız ne kadar güvenilir
Normal gebelikler için son adet ve gebe kalma tarihi, tüp bebek tedavi yöntemiyle sağlanan hamilelikler içinse yumurta toplama, embriyo transfer ya da blastokist transfer tarihine göre gebelik haftası hesaplama işlemini yapıyorum.
Normal gebeliklerde adetlerin düzensiz görülmesi, ovülasyon tarihinin gecikmesi, son adetin başlangıç tarihinin yanlış hatırlanması gibi durumlar, anne adaylarının hamilelik haftalarında sapmalara neden olabilmektedir. Bu gibi durumlarda en doğru olanı, doktorunuzun ultrason ölçümleriyle bebeğinizin kilosunu, boyunu, son adet tarihinizden itibaren çok daha isabetli yapacaktır.
Gebelik süresindeki rutin kontroller ve testler nelerdir?
Kadının gebe olduğunu farketmesi genelde 4'üncü hafta sonunda olabileceği için doktora hamileliğin 5-6'ıncı haftaları içerisinde gidilir. Kadın doğum uzmanının ilk muayenesinde istenen testler şunlardır.
- Hepatit B testi,
- Hepatit C testi,
- Tam kan sayımı,
- Tam idrar tahlili.
11-14 'üncü haftaya gelindiğinde bebekte Edwards veya Down sendromu gibi kromozal biyolojik bozukluk varmı yok mu diye,
- İkili tarama testi
istenir. Bu testin içeriği bebeğin burun kemiğinin ölçüsü, ense kalınlığı ölçüsü, kan tahliliyle birlikte annenin yaşı gibi unsurları bilgisayar programı yardımıyla değerlendirilmesi sonucu bebeğin kromozomal anomali riski hesaplanır. Bu test 270'de 1 oranından fazla çıksa da endişe etmeye gerek yok. Daha doğru tespit için amniyosentez yapılır. Amniyosentez sonucunda da risk yüksek çıkarsa zorunlu düşük yapıp yapmama konusunda aile ve doktorlar karar birliğine varır. Ancak amniyosentez ile de tamamen kesin bir sonuç alınıp alınmaması doktorun tecrübesine bağlıdır. Dolayısıyla ikili tarama testinin hangi sonuçlar doğuracağını aileyi ve özellikle anneyi nasıl bir psikolojik durumun beklediğine dair bilgilendirilmesi büyük önem taşır.
16-18'inci haftalar içinde kromozom dizilişinde anomali riskinin daha doğru değerlendirilmesi amacıyla
- Üçlü veya dörtlü tarama testi
yapılması istenebilmektedir. Bu testle anomali tespitiyle nöral tüp defekti diye tabir edilen beyin ve omuriliklerle ilgili olağandışı durum ile sinir sistemi bozukluğu tespil edilebilmektedir. Üçlü testle aynı amaçla yapılan dörtlü testin başarı oranı daha yüksektir. Dörtlü testte bebekte down sendromu gibi bir şüphe varsa %80 oranında doğrulukla tespit edilebilmektedir.
17-23'üncü haftalarda detaylı ultrason diye bilinen,
- Fetal anomali taraması
yapılır. Oldukça detaylı olan bu ultrasonda bebeğinizi 3 boyutlu şekilde görebilirsiniz. Bebeğin kafa içerisi, beyin, omurga, kalp, akciğer, böbrekler, mide, bağırsak gibi bütün iç organları incelenir. Kol, bacak ve parmak uzunlukları da incelenerek herhangi bir anormallik olup olmadığı da bu ultrasonda incelenir.
24-28'inci haftalarda bazı hamile bayanlar tarafından tercih edilmeyen,
- Glukoz yükleme testi (şekerli su testi)
yapılması isenir. Aşırı derecede şekerli olan glukoz içildiği için bazı hamile bayanlar bu testi hiç yaptırmak istemez. Bu aşırı şeker yüklemesiyle gestasyonel diyabet taraması yapılır. Bu tarama ile gebelikte ortaya çıkabilecek şeker hastalığı tespit edilmektedir. Eğer tarama sonucunda şeker hastalığı tanısı konulursa annenin insülin kullanması gerekebilir.
36'ıncı haftadan itibaren artık bebeğinizin kalp atışlarını net bir şekilde duyabilirsiniz.
- NST testi 40'ıncı haftaya kadar haftada bir kez istenirken 40'ıncı hafta dolana kadar 3 günde bir yapılabilir.
NST testi ile bebeğinizin kalp atışları takip edilir ve rahim içerisindeki durumuyla amniyotik sıvı düzeyi değerlendirilir.
Son cümlelere gelirsek,
- Bebeğiniz cenin halindeyken kalp atışları genelde 9 ila 12'nci hafta arasında duyulur,
- Bebeğiniz hareketlerini ilk kez 16 ila 22'nci hafta arasında hissedersiniz,
- Doktorunuz tarafından yapılan dip / uterus ölçümleri, ve dibin göbeğe ulaşma tarihi de yaklaşık 20'nci haftada gerçekleşir.
Bahsedilen bu etkenler hamilelik takviminizin ne derece gerçeğe yakın olduğu hakkında size önemli ipuçları verecektir. Her ailenin hayatında harika hatırlarla yer kaplayan bu keyifli yolculuğun sağlıklı ve mutlu bir hamilelik dönemi olmasını diler, hayatınıza neşe ve huzur katacak bebeğinizi sağlıklı bir şekilde kucağınıza almanızı temenni ederim.
