Katma Değer Vergisi (KDV) nedir?
Kısa adı KDV olan Katma Değer Vergisi Türkiye'de 1984 yılında kabul edilen 3065 sayılı kanuna göre uygulanan, yapılan mal ve hizmet teslimlerinde alıcının satıcıya ödediği tüketim vergisi niteliğinde olan bir vergidir. Bu vergi devlet bütçesi için ana para kaynaklarından biridir. Devletin bekası için yapılan her alım satımdan belli bir oranda devlete vergi vermek gereklidir. En düşük kdv oranı ekmektedir, ekmekten %1 vergi alınır. Yani her 1 liralık ekmekte devlete 0,01tl vergi ödemiş oluruz. Türkiye'de günde 82 milyon ekmek üretilmektedir. Sadece ekmek satışından devletin kasasına günlük 820 bin lira civarında para girmektedir.
KDV nasıl hesaplanır?
Katma Değer Vergisi yani kdv hesaplaması matematiksel olarak basittir. Ben bu formüller ile hesaplıyorum:
KDV hariç tutardan KDV dahil tutar hesaplama formülü: (KDV Hariç Tutar) x [1+(KDV Oranı/100)]
KDV dahil tutardan KDV hariç tutar hesaplama formülü: (KDV Dahil Tutar) / [1+(KDV Oranı/100)]
En kolay şekilde KDV dahil hesaplama nasıl yapılır?
100 liralık bir malın KDV dahil fiyatını hızlıca hesaplamak için 1'e kdv oranını ekler ve fiyat ile çarparız. Yani %18 kdv için 100x1,18 = 118tl kdv dahil fiyat bulunmuş olur.
KDVli fiyattan kdv siz fiyat bulma, kdv hariç hesaplama
Yukarıdaki örnekten devam edersek çarpma yerine bölme yapıyoruz. Yani kdv dahil 118 liralık bir malın KDV hariç fiyatını hızlıca hesaplamak için 1'e kdv oranını ekler ve fiyat ile böleriz. Yani %18 kdv için 118/1,18 = 100tl kdv hariç fiyat bulunmuş olur.
KDV Beyannamesi ne zaman verilir?
KDV Beyannamesini aylık verenler takip eden ayın en geç 24'üncü günü mesai bitimine kadar beyanname vermek zorundadır.
KDV ne zaman ödeniyor?
Vergi mükellefleri beyanname verdiği ayın en geç 26'ncı günü mesai bitimine kadar kdvleri ödemeliler. Aksi takdirde gecikme faizi ödenir.
Vergi mükellefi olmayan tüketiciler aldığı her malda ve hizmette kdv'yi o an ödüyorlar. Biliyorsunuz ki faturalar ve fişlerde en altta toplam kısmında ödenecek tutar her zaman kdv dahil fiyattır. KDV hariç fiyattan ödeme yapılamadığı için tüketiciler aldıkları ürünle beraber kdvleri ödüyorlar.
Eskiden fişler toplanıp büyük zarflarla vergi dairelerine verilir ve belirli oranın üstünde kalan tutar için iade alınırdı. Dolayısıyla fişler değerliydi ve küçük esnaf fiş vermemek isterdi. Hatta hatırlayanlar bilirler o zamanlar fiş almazsam kaça olur? sorusuyla bir nevi vergi kaçırma olayları yaşanıyordu. Günümüzde vergilendirme sisteminin değişmesiyle bu tarz fiş almazsam kaça olur soruları tarihe karışmıştır.
Ülkemizde uygulanan KDV oranları nedir?
En düşük KDV temel gıda maddelerinde ödenmektedir. Buğday unu, buğday unundan üretilen ekmekler (hamburger ekmeği, tost ekmeği vb. dahil) ve yufkada kdv oranı %1'dir. Ayrıca net alanı 150 metrekareden küçük konutlar için de %1 kdv uygulanıyor.
Çay, süt, yoğurt, peynir, yumurta, salam, sosis, sucuk, bal, reçel, tahin, pekmez gibi kahvaltılık gıda ürünlerinde ise uygulanan kdv oranları %8'dir. Çay ülkemizde temel gıda gibi görülüyor, karadenizli çay üreticileri çaydan alınan KDV oranının %1 olması için gerekli bürokratik girişimlerde bulundular ancak halen bir sonuç alamayıp, çaydan alınan kdv oranı %8 olarak uygulanmaya devam etmektedir.
Temel gıda haricinde sayılan ıhlamur, susam gibi ürünlerde uygulanan kdv oranı %18'dir. Gıda dışı harcamalarda kalan beyaz eşya, elektronik ürünler, cep telefonları, tabletlerde %18 kdv uygulanır.
Gelir idaresi başkanlığı web sitesinde mal ve hizmetlere uygulanacak güncel kdv oranlarını bulabilirsiniz.
Kıymetli taşlarda KDV'den istisna durumlar
Toplumda büyük infial yaratan pırlantadan vergi alınmaması ya da diğer deyişle pırlantaya uygulanan verginin %0 olması, 3 Aralık 2014 tarihinde yayınlanan kıymetli taşlarda KDV uygulamasıyla gerçekleşmiştir. Ancak linke tıkladığınızda da göreceğiniz üzere elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci gibi kıymetli taşların alım satımı yapılırken kdvden istisna tutulacak işlemler şunlardır:
- Borsada işlem görmek üzere ithali,
- Borsa üyeleri arasında borsa içinde el değiştirmesi,
- Borsaya teslimi,
- İlgili mevzuatına göre borsaya bildirilmek kaydıyla borsa üyeleri arasında borsa dışında el değiştirmesi
KDV'den istisna tutulmuştur.
Kıymetli taşlarda KDV uygulanacak işlemler
Tabi kıymetli taşlarda her zaman kdv sıfır olmuyor. Kıymetli taşlarda kdv uygulandığı durumlar şunlar:
- Borsaya üye olmayanlar arasında el değiştirmesi,
- Borsa üyeleri tarafından borsaya üye olmayanlara teslimi (İlgili mevzuatına göre borsaya bildirilmesi hali dahil),
- Borsaya üye olmayanlar tarafından borsa üyelerine teslimi,
- Borsa üyeleri veya borsaya üye olmayanlar tarafından nihai tüketiciye teslimi,
- Borsa üyeleri tarafından borsada işlem görmeyecek şekilde ithali,
- Borsaya üye olmayanlar tarafından ithali,
kdv istisnası kapsamına girmemektedir. Bu işlemlerde, kıymetli taş bedeli dahil toplam bedel üzerinden (külçe altın ve/veya külçe gümüş bedeli hariç) KDV hesaplanması gereklidir.
